وکیل اصفهان خیابان نیکبخت روبروی دادگستری ساختمان ماکان ۵ طبقه سوم واحد ۳۷
ساعات کاری: 9:00 الی 20:00

خسارت تاخیر تادیه چیست؟ قوانین و شرایط مطالبه‌ی آن

با سلام خدمت همه‌ی شما همراهان عزیز. مفتخرم که با یکی دیگر از مقالات کاربردی از سایت وکیل اصفهان در خدمت شما عزیزان هستم. با عنوان خسارت تادیه تا چه میزان آشنا هستید؟ برای خیلی از ما اتفاق افتاده است که پول نقدی را به شخص به عنوان قرض بدهیم. ممکن است طرف مقابل به خاطر مواردی موفق به پرداخت بدهی در زمان تعیین شده نگردد. در این صورت دعوی خسارت تاخیر تادیه رخ داده. شما می‌توانید علاوه بر دریافت مبلغ اصلی، ضرری که بابت تاخیر در پرداخت صورت گرفته است طلب کنید. توجه کنید که این خسران  فقط مختص وجه نقد رایج می‌باشد و درمورد موارد دیگر حتی ارز خارجی رایج نمی‌باشد. در ادامه به قوانین و شرایط مطالبه‌ی این نوع خسارت می‌پردازیم. با من همراه باشید تا شما را بیشتر با موارد قانونی این موضوع آشنا کنم.

 

شرایط مطالبه‌ی خسارت دیرکرد

خسارت تاخیر تادیه به معنای این است که بدهکار در سر موعد مشخصی می بایست وجه نقدی را به طلبکار بپردازد، اما بنا بر دلایلی پرداخت نکرده است. بنابراین طلب‌خواه در ابتدا باید ثابت کند که در زمان مشخص بازپرداخت مبلغ را درخواست کرده است اما مبلغ پس داده نشده.  اثبات مطالبه از طرف طلب‌کار به هدف مبنای محاسبه‌ی خسارت تاخیر تادیه بسیار حائز اهمیت است. بنابراین در اولین گام شخص طلب‌خواه باید بدین منظور یک اظهارنامه‌ای ارسال می‌کند. البته در موقعیت‌هایی نیازی به ارسال اظهارنامه نیست. در ارتباط با چک و مهریه زیان تاخیر تادیه از تاریخ چک و عقد محاسبه می‌گردد. لازم است به این نکته هم اشاره کنم که در صورتی که شخصی از بانک وام دریافت کند و سند منزل را در گرو بانک قرار دهد در این صورت بانک در سند رهنی قید می‌کند که در اثر عدم پرداخت اقساط، خسارت تاخیر تادیه محاسبه می‌گردد.

 

 چگونه طلبکار ثابت کند که طلب خود را مطالبه نموده است؟

 

همان طور که اشاره کردم اولین گام ارسال اظهارنامه است. در شهر و شهرستان‌هایی که دفاتر خدمات قضایی وجود دارند از طریق این سازمان ارسال می‌گردد. در غیر این صورت توسط دادگستری منطقه ارسال می‌گردد. در این زمان شخص باید اظهار نامه را ضمیمه‌ی دادخواست کند و به دادگاه ارائه دهد. بدین طریق برای دادگاه مشخص شده است که طلب‌خواه در سر موعد درخواست برگشت بدهی خود را اعلام کرده. نکته‌ی حائز اهمیت این است که دادگاه به تمکن شخص بدهکار توجه می‌کند. در صورتی که بدهکار تمکن مالی نداشته باشد پرداخت قرض وی به تعویق می‌افتد. منبای محاسبه‌ی دیرکرد از زمان مطالبه تا زمان پرداخت بر اساس نرخ تورم محاسبه می‌شود. به دلیل کاهش ارزش پول در طول زمان مبنای تعیین دیرکرد نرخ تورم می‌باشد. البته این مسئله به توافق طرفین نیز بستگی دارد.

 

توافق طرفین در خصوص خسارت تاخیر تادیه 

طبق ماده واحده قانون الحاق دو تبصره به ماده 15 اصلاحی قانون عملیات بانکی بدون ربا مصوب سال 1376 در صورت توافق طرفین در خصوص زیان تاخیر تادیه به صورت کتبی یا شفاهی، دادگاه به توافقات طرفین احترام می‌گذارد  و خسران بر مبنای توافقات بین طرفین تعیین می‌گردد.

 

عدم توافق طرفین در خصوص خسارت تاخیر تادیه

در این صورت طبق دو نظریه بر خورد می‌گردد:

 

نظریه سر رسید:

اگر طلب شخص در یک سند رسمی همراه با ذکر زمان سر رسید دین مشخص گردد و فرد بدهکار از پرداخت در زمان مشخص شده اجتباب کند در صورت درخواست طلب‌خواه، دادگاه مدیون را به پرداخت اصل دین به همراه زیان تاخیر تادیه از زمان سر رسید تا روز پرداخت محکوم می‌نماید. موارد قابل اعمال این نظریه برای چک و مهریه می‌باشد. درمورد چک طلب‌کار می‌تواند محکومیت طرف مقابل را نسبت به پرداخت همه‌ی ضرر و هزینه‌های وارد شده بر مبنای شاخص تورم چه قبل از صدور حکم دادگاه و چه پس از آن تقاضا نماید.  درمورد  مهریه اگر وجه نقد باشد، متناسب با شاخص تورم نسبت به سال اجرای عقد محاسبه می‌شود. البته در صورت رضایت طرفین بدون احتساب شاخص تورم پرداخت می‌گردد. اگر مهریه‌ی خانمی در سال 1365 مبلغ 60 هزار توملن باشد، در سال 1390 می‌تواند با تاثیر خسارت تاخیر تادیه می‌تواند مهر خود را طلب کند.

 

نظریه مطالبه

طبق این نظریه، مبدا محاسبه‌ی ضرر از زمانی است که طلبکار به صورت رسمی یا غیر رسمی طلب خود را درخواست کند. از همان تاریخ مطالبه فرد مستحق دریافت خسران دیرکرد می‌باشد. در دو قانون این مساله ذکر گردیده است. ماده‌ی 304 قانون تجارت: "خسارت تاخیر تادیه مبلغ اصلی برات که به واسطه عدم تادیه اعتراض شده است از روز اعتراض و خسارت تاخیر تادیه مخارج‌اعتراض و مخارج برات رجوعی فقط از روز اقامه دعوی محسوب می‌شود." همچنین در ماده 522 قانون آیین دادرسی مدنی اشاره شده است: "در دعاوی که موضوع آن مطالبه وجه رایج کشور می باشد، از تاریخ مطالبه رسمی طلب از مدیون، می توان خسارت تأخیر تأدیه را بر اساس نرخ شاخص سالانه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، مطالبه نمود."

 

فرمول محاسبه میزان زیان 

 

 

به منظور محاسبه‌ی زیان دیرکرد، در ابتدا شاخص سالانه زمان پرداخت دین را تقسیم بر شاخص سالانه زمان سررسید دین کنید. اینک  مبلغ به دست آمده را با دین اصلی جمع کنید.

شاخص سالانه زمان پرداخت دین ÷ شاخص سالانه سررسید دین + مبلغ دین = طلب همراه با خسارت تاخیر آن

 

هزینه طرح دعوا دیرکرد

آشکار است که دعوای مطالبه خسارت دیرکرد یک دعوای مالی است. در ادامه هزینه‌های رفع این دعولی حقوقی را با هم برسی می‌کنیم.  هزینه دادرسی در مرحله‌ی اولیه برای خسارت تاخیر تادیه: اگر مبلغ تا بیست میلیون تومان باشد دو و نیم درصد این از مبلغ دریافت می‌گردد. در صورتی که بیشتر از این مبلغ باشد سه و نیم درصد هزینه دریافت خواهد شد.  هزینه دادرسی در مرحله تجدید نظر و واخواهی برای خسارت تاخیر تادیه: چهر و نیم درصد مبلغی است که محکوم شده اید. البته در صورتی که خواسته منطبق با صلاحیت شورا باشد؛ یعنی مبلغ زیر بیست میلیون تومان باشد؛ این هزینه نصف خواهد شد. اگر این دعوی به همراه دعوی اصلی مطرح گردد خواهان فقط یک هزینه پرداخت خواهند کرد. یعنی صرفا هزینه دعوی اصلی است و لازم به پرداخت هزینه خسران تاخیر به شکل جداگانه نمی باشد.

 

موانع در دادگاه‌ها بر سر خسارات تاخیر تادیه

 

 

به نظر شما چه مسائلی منجر به ایجاد مانع در دادگاه بر سر خسران دیرکرد می‌گردد؟  تمام زیان‌هایی که در نتیجه اجرا نشدن تعهد به شخص دیگری وارد می‌شود، باید به شکلی جبران گردد. گاهی قاضی تفسیر می‌کند که برای مطالبه طلبکار، باید یک رقم مشخصی وجود داشته باشد و آن رقم نیز مورد مطالبه قرار بگیرد. در صورتی که الزامی برای مشخص بودن این مبلغ نیست. اساسا در ماده 522 به این شرط اشاره‌ای نشده است. سخت‌گیری‌هایی از این قبیل این باعث شده  که  خیلی اوقات افرادی که برای مطالبه خسران تاخیر تادیه به دادگستری مراجعه می‌کنند، یا از حکم صادر شده رضایتی نداشته باشند یا به درازا کشاندن دادرسی باعث شود که به سمت مصالحه روی بیاورند.

در پایان

در این مقاله سعی کردم شما را با یکی دیگر از قوانین حقوقی آشنا کنم. خاطر نشان می‌کنم که خسارت دیرکرد در مواقعی مطرح می‌گردد که شما پول نقد رایج کشور را از شخصی طلب دارید و با گذشت زمان سر رسید بدهکار حاضر به پرداخت نیست. برای دریافت مبلغ خود همراه با خسارت‌های وارد شده موارد اثبات و الزاماتی وجو دارند که باید ثابت گردند. در غیر این صورت پرداخت زیان شما منتفی می‌گردد.  به شما همراهان عزیز پیشنهاد می‌کنم قبل از اینکه شخصا به موارد حقوقی اقدام کنید حتما از یک وکیل آشنا به مسائل این زمینه مشورت بگیرید. تیم قوی و حرفه‌ای وکیل اصفهان در خدمت شما عزیزان است تا در زمینه‌ی مطالبه‌ی خسارت تادیه شما را بیشتر  راهنمایی کند. با ما همراه باشید.

0 نظر

در حال حاضر هیچ نظری داده نشده است

نظر بدهید

Call Now Button